Index Computations beschrijven de meest algemene driedeling van elke subjectieve ervaring. Ze geven weer hoe iemand ervaringen uitdrukt in taal en hoe iemand ervaringen ordent in het wereldmodel.
Elke ervaring kan ingedeeld worden in drie verschillende deelaspecten, die we in NLP de index computations noemen. Het is de meest algemene, universele en basale structuur van de subjectieve ervaring, waarbij de drie componenten, denken, doen en voelen aan de orde komen. Zoals elke vorm in NLP betreft het hier opnieuw het opsporen van voorkeurspatronen. Ieder van ons heeft een bepaalde wijze van het structureren van de subjectieve ervaringen, waarbij prioriteiten in de driedeling aan het licht komen en belangrijke aanwijzingen geven (index) hoe we onze ervaringen beleven (computing = opslaan).
Het kunnen afstemmen op deze prioriteiten helpt de opbouw van het rapport. Het kunnen sturen van deze prioriteiten helpt nieuwe informatie aan het licht te brengen, nieuwe keuzemogelijkheden aan te reiken en bewust te zijn van de totaliteit van een ervaring.
De Interne Toestand verwijst naar onze gemoedsbeleving, naar hoe we ons voelen. De Interne Toestand heeft als functie het evalueren van onze ervaring door aan te voelen of iets juist is, of als iets goeds beleefd wordt, of iets voldoening geeft. Tevens geeft het de gemoedsbeleving weer van onze emoties.
De Interne Processen verwijzen naar het verloop van ons denkproces, naar onze ideeën, gedachten, aannames en vooronderstellingen. De Interne Processen hebben als functie het ordenen van onze belevingen, waarbij zowel inzicht als overzicht een belangrijke rol spelen.
Extern Gedrag verwijst naar de concreet waarneembare, meetbare acties en reacties.
Wanneer de drie basale functies van de subjectieve ervaring harmonisch met elkaar samenwerken, leidt dit tot evenwicht en innerlijke harmonie. Zoals alle vormen die we in NLP verkennen, hebben mensen voorkeuren die oorspronkelijk ontstaan zijn door conditionering. Elk voorkeurspatroon kan beschouwd worden als een onbewust competente vaardigheid en is dus een waardevol instrument in ons leven. Het nadeel van voorkeurspatronen komt pas aan de orde als een bepaald voorkeurspatroon onze enige keuzemogelijkheid is en de enige manier is waarop we kunnen functioneren. Dan werkt het als een beperking in onze communicatie. Een tweede nadeel van dwangmatige voorkeurspatronen is dat ze als “filters” opereren in onze perceptie. Hierdoor kunnen we andere gebieden van de realiteit in het geheel niet meer zien. NLP is in wezen een vormingsproces van het zien, luisteren en voelen van de realiteit zoals ze is op een manier dat ons wereldmodel deze realiteit zo dicht mogelijk benadert.
zijn een vorm die wat meer gewicht in de schaal van ons leven leggen dan de reeds aangereikte vormen, omdat ze weergeven hoe elke ervaring in haar totaliteit beleefd wordt. De reeds aangereikte vormen (HALTO, backtrack, eye access cues) zijn allemaal vormen waarin we onze ervaringen uitdrukken en behoren in die zin alle tot Extern Gedrag.
De Index Computations hebben meer impact omdat ze het grootst mogelijke gebied beschrijven, de totaliteit van elke ervaring.
Tevens geeft het bewustzijn van de voorkeurspatronen in de IC (index computations) feedback omtrent evenwichtig leven en onevenwichtig leven:
- Iemand die enkel vanuit Interne Processen de wereld beleeft, zal vervreemden van zichzelf en de wereld. En kan in een soort van virtuele realiteit belanden waarin hij zich van alles en nog wat kan wijsmaken.
- Mensen die handelen zonder enige afwegingen te maken hoe iets loopt en zonder te evalueren hoe iets voelt, zal blind blijven voor het resultaat van zijn acties. Hierdoor loopt deze persoon het risico een menselijke robot te worden die niet weet waarvoor hij werkt, en daardoor tevens manipuleerbaar is.
- Een persoon die alleen maar voorrang geeft aan het voelen, loopt het risico zich af te sluiten voor de wereld en niet meer te weten waarover hij bepaalde gevoelens heeft. Gevoelens staan altijd in relatie tot een realiteit.
Uit voorgaande voorbeelden wordt duidelijk dat een evenwichtig leven rust op deze drie-eenheid, op een bewustzijn van de drie basale aspecten van de subjectieve ervaring en de wisselwerking tussen die drie functies.
Door het uitvragen van de index computations kom je erachter wat het voorkeurspatroon van iemand en van jezelf is. Welke wordt als eerste ingezet en welke volgt. Je krijgt inzicht in het balans tussen de index computations. Daarbij krijg je ook inzicht in onbewuste patronen die beperkend of kracht gevend zijn.