Representatiesystemen verwijzen naar het neurologische mechanisme dat achter onze vijf zintuigen ligt.
Er zijn vijf representatiesystemen, ook wel zintuigsystemen genoemd:
Waarnemen doen we met onze zintuigen. We kunnen zien, horen, voelen, ruiken en proeven.
We kunnen nooit alles waarnemen als er tegelijkertijd verschillende informatie op ons afkomt. Gemiddeld kunnen wij in ons kortetermijngeheugen 7 eenheden aan informatie tegelijkertijd verwerken, terwijl er meer dan een miljoen informatie-eenheden waar te nemen zijn. Dus zijn we gedwongen om een keuze te maken. We noemen dat “selectieve perceptie”. Als we alles zouden waarnemen, zouden we letterlijk “gek” worden.
De keuze (informatieselectie) maken we onbewust. We filteren onbewust de informatie. Sommige mensen zijn vooral visueel ingesteld en zien allerlei details, terwijl anderen voornamelijk grote lijnen zien. Auditieve mensen horen een veelheid aan verschillende geluiden en kinesthetische mensen voelen vooral de atmosfeer, de temperatuur en materialen waar ze op zitten e.d.
Het primaire representatiesysteem is het favoriete representatiesysteem dat iemand heeft. Je kunt het herkennen aan de frequentie van de oogbewegingen, het gebruik van de predicaten (proceswoorden) en de lichaamshouding. Iemand die vooral iets koopt ‘omdat het er mooi uitziet’, gebruikt een visueel representatiesysteem. Iemand die iets doet met daarbij de woorden ‘mijn gevoel is goed’, gebruikt een kinesthetisch representatiesysteem.
Meer dan 2500 jaar geleden definieerde Aristoteles de vijf zintuigen als de bouwstenen van onze ervaring. Al onze ervaringen bestaan uit beelden, geluiden, gevoelens, geuren en smaken. Een bijzondere categorie geluiden vormen de woorden waarmee we met onszelf spreken (de zogenaamde ‘zelfspraak’) dat in NLP wordt aangeduid als Auditief digitaal.
Dat is het zesde representatiesysteem. NLP gelooft dat ieder mens geboren wordt met het vermogen om zijn zintuigsystemen te ontwikkelen. Veel NLP-technieken zijn er daarom op gericht de representatiesystemen te optimaliseren, waardoor hij/zij meer gaat zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Dat kun je letterlijk nemen, maar vooral ook figuurlijk: dat jij ervaringen uit het verleden anders gaat zien, horen en voelen.